کارآفرینی اجتماعی چیست؟

کارآفرینی(Entrepreneurship): فرآیند خلق ارزش از خلاقیت است. در کارآفرینی حتماْ باید یک ارزش افزوده ایجاد شود که این ایجاد ارزش، مبتنی بر خلاقیت است. به عبارت دیگر کارآفرین باید خلاقیت داشته باشد و بتواند خلاقیت خود را تبدیل به یک کالا یا خدمت با ارزش کند.

ژان باپتیست اقتصاددان فرانسوی قرن نوزدهم کارآفرین را کسی تعریف می‌کرد که منابع اقتصادی را از سطح پایین تولید و بازدهی به سطحی بالا می‌برد. البته با بسط ترجمه‌ی تحت‌الفظی آن از زبان فرانسوی «کسی که عهده‌دار می‌شود»، می‌تواند نظریه‌ی خلق ارزش را نیز در بر بگیرد.

به طور خلاصه کارآفرین شخصی است که با توجه به قابلیت های ذاتی و آموزش های دریافتی و تجربیات گذشته خود می تواند با ایجاد نوآوری در یکی از اجزای یک مدل کسب و کار و یا محصول یا خدمت به خلق و توسعه و تجاری سازی یک ارزش بپردازد.

این ارزش منجر به برطرف کردن نیاز و یا مشکل و یا خواستی از گروهی از مشتریان بازار هدف می شوند.

 معمولا این مشکل باید :

۱- متعلق به گروه زیادی از مردم باشد. (مثل ترافیک در شهر های بزرگ )

۲- مربوط به مسائل زیست محیطی باشد.

۳- مربوط به بهبود زندگی مردم باشد. (مثل توانمندسازی افراد دارای معلولیت)

۴- هزینه تولید کالائی حیاتی و یا عمومی را کاهش دهد.

و یا سود حاصل از شرکتها در مواردی مانند بالا هزینه شود و یا بین سهام داران و ذینفعان تقسیم نشده و برای اهداف و یا توسعه سازمان هزینه شود، کارآفرینی اجتماعی معنا پیدا می کند.

ویژگی‌های کارآفرینی

کارآفرین جذب موارد نیمه مطلوب می‌شود. فرصتی که در این موارد پنهان شده را می‌بیند و از آن برای ایجاد راهی تازه، محصول یا سرویسی جدید یا فرآیندی نو استفاده می‌کند. عاملی که کمک می‌کند کارآفرین بتواند این فرصت‌ها را ببیند و از آن به عنوان شرایطی برای خلق چیزی جدید استفاده کند، تحمل سختی‌ها و ناسازگاری‌هاست. ریشه‌ی این تحمل در داشتن مجموعه‌ای از خصلت‌ها مانند خلاقیت، اقدام مستقیم، شجاعت، پایداری و قدرت الهام گرفتن است. داشتن این خصلت‌ها اساس روندی است که منجر به ابداع چیزی می‌شود.

وقتی مشاهده‌ی فرصت و شرایط موجود راهی جدید را به کارآفرین الهام کرد، او مستقیما وارد عمل می‌شود. کارآفرین به جای اینکه منتظر دیگران باشد تا مداخله کنند یا کسی بیاید مشکل را حل کند، خودش مستقیما با خلق سرویس یا محصول و پذیرش ریسک آن وارد عمل می‌شود.

کارآفرینان در روند ابداع از خود شجاعت نشان می‌دهند. ریسک‌ها را می‌پذیرند و بارها با شکست رو در رو می‌شوند. اغلب باید ریسک‌های بزرگی کنند و کارهایی را انجام دهند که از نظر دیگران غیرممکن می‌آید.

کارآفرینی اجتماعی(Social Entrepreneurship):

فرآیند دنبال کردن راه حل های خلاقانه برای حل مسائل اجتماعی است. به طور ویژه، کارآفرینان اجتماعی، ماموریتی برای خلق و نگهداری ارزش های اجتماعی در خود احساس می کنند و خروجی کار آنها ممکن است در طیف متنوعی از سازمان ها باشد.

کارآفرینان در تعریف رایج و سنتی دنیای کسب و کار، عملکرد خود را در خلق سود و بازگشت آن اندازه گیری می کنند، ولی کارآفرینان اجتماعی علاوه بر این، اثرگذاری مثبت در جامعه را نیز مد نظر دارند.

کارآفرینی اجتماعی اغلب اهداف گسترده در زمینه های اجتماعی، محیط زیستی و فرهنگی دنبال می کند و اغلب با بخش داوطلبانه و غیرانتفاعی در ارتباط و همکاری است.

کار آفرینان اجتماعی معمولا افرادی هستند که انگیزه ها و دغدغه های اجتماعی و کمک به جامعه برای آنها بسیار مهمتر از کسب سود و درآمد بالا است. آنها از پشتوانه مردمی و مشارکتهای اجتماعی برخوردار هستند.

تغییر به سمت کارآفرینی اجتماعی

نکات کلیدی در مورد کارآفرینی را بر شمردیم. حال چه چیزی باعث تمایز کارآفرینی اجتماعی از کارآفرینی می‌شود؟ بهترین کار در تعریف کارآفرینی اجتماعی اثبات تناسبش با کارآفرینی است. ریشه‌ی کارآفرینی اجتماعی مانند کارآفرینی در سه عنصر (زمینه‌ی کارآفرینی، ویژگی‌های کارآفرینی و خروجی آن) است.

برای فهمیدن تفاوت‌های بین کارآفرینی و کارآفرینی اجتماعی ابتدا باید این باور که عامل انگیزشی آنها متفاوت است‌‌، رد شود. برخی گمان می‌کنند که عامل محرک کارآفرینی پول و عامل محرک کارآفرینی اجتماعی نوع‌دوستی است که باور غلطی است. حقیقت این است که به ندرت عامل محرک کارآفرینان، درآمد مالی است. زیرا در راه پیش روی آنها تمام احتمالات علیه آنهاست.

عامل محرک کارآفرینان و کارآفرینان اجتماعی، فرصتی است که آنها شناسایی می‌کنند. آنها فرصت‌ها را بی‌وقفه دنبال می‌کنند و بابت فهمیدن این ایده‌ها، پاداش روانی بالایی دریافت می‌کنند. صرفنظر از اینکه ایده‌ی آنها زمینه‌ی تجاری دارد یا غیرانتفاعی، برای بیشتر آنها هیچ‌وقت زمان، خطر، تلاش و سرمایه‌ای که در ایده‌شان جاری کردند، جبران نمی‌شود.

در واقع تفاوت بین کارآفرینی و کارآفرینی اجتماعی «ارزش پیشنهادی» است. برای کارآفرین گزاره‌ی ارزش پیشنهادی، طوری پیش‌بینی و سازماندهی می‌شود تا محصول یا سرویس جدید در استطاعت بازار باشد. در نتیجه باید طوری طراحی شود که منفعت تجاری ایجاد کند. پس انتظار می‌رود کارآفرین یا سرمایه‌گذارش از ابتدا مقداری درآمد مالی به دست آورند. منفعت مالی عامل ضروری برای بقای ایده است و کمک می‌کند تا بتواند به هدف نهایی‌اش که عرضه‌ی انبوه است، برسد.

کارآفرین اجتماعی اساس طرحش را طوری پیش‌بینی یا سازماندهی نمی‌کند تا برای سرمایه‌گذارش، سازمان‌های دولتی یا خودش منفعت مالی ایجاد کند. به جای آن کارآفرین اجتماعی هدفش را ایجاد ارزش از تولید انبوه قرار می‌دهد که مزایای آن عمدتا به بخش‌هایی از جامعه می‌رسد. هدف ارزش پیشنهادی کارآفرین اجتماعی، افراد محروم و مستضعف که ابزار اقتصادی در اختیار ندارند، است تا بتوانند از مزایای آن استفاده کنند. البته به این معنی نیست کارآفرین اجتماعی ارزش پیشنهادی‌اش نباید منافع اقتصادی داشته باشد، بلکه حتی می‌تواند درآمد ایجاد کند و می‌تواند به دو شکل بدون منفعت یا با منفعت سازماندهی شود. چیزی که وجه تمایز کارآفرینی اجتماعی است، مقدم بودن بحث منافع اجتماعی بر منافع شخصی است.

در تعریف کارآفرینی اجتماعی سه جزء زیر باید وجود داشته باشند:

-شناسایی وضعیت نا عادلانه ای که موجب محرومیت یا ایجاد رنج در طبقه‌ای از مردم شده و راهکاری تجاری را از آنها دریغ کرده است

-شناسایی فرصتی در این وضعیت نا عادلانه ای، توسعه‌ی یک پیشنهاد ارزشی اجتماعی، به کارگیری خلاقیت، اقدام مستقیم، شجاعت و پایداری در جهت به چالش کشیدن تعادل فعلی.

-برقراری وضعیت جدید و پایداری که استعدادهای نهفته را آزاد می‌کند و از رنج طبقه‌ی موردنظر می‌کاهد. از این طریق می‌تواند آینده‌ای بهتر را برای طبقه‌‌ی موردنظر یا حتی بخش اعظمی از جامعه ایجاد کند.

کارآفرینی اجتماعی به سبک رعدالغدیر :

کارآفرینی اجتماعی بعنوان پدیده ای نو ظهور در دو دهه گذشته در سازماندهی، مدیریت و ایجاد سرمایه اجتماعی به منظور تغییرات موثر در رفـع مـشکلات بـنیادین تـوان یابان، و تـامین بـخشی از هـزینه های موسسه نیکوکاری رعدالغدیر، توانسته بعنوان راه حلی کارآمد در اختیار مـدیران ایـن خیـریه در مـسیر پـیوند صـاحبان سرمـایه و تـوانمندی حرفه ای توان یابان قرار گیرد. حل مسئله بیکاری برای توان یابان یکی از اولـویت های این مـوسسه مـی باشد و منـاسـبترین روش برای پاسخ به این مـسئله توجه به مـوضوع کارآفرینی اجتماعی می باشد.

با آغـاز یک فعـالیت اثر بخش، اتفاقات ارزشمندی صورت می پذیرد که می تـواند الگو و زیر بنای حرکت های گسترده تر برای ارتقای جایگاه توان یابان در جامعه باشد.

کـسب رتـبه برگزیده مـسابقات بـین المللی OCIRP 2016 کشور فرانسه از بـین ۲۵۰ موسسه مردم نهاد سراسر دنیا در زمینه کارآفرینی اجتماعی اتفاقی غرور آفرین برای هـر ایرانی است که رعـدالغدیربا بـکارگیری روشهای نوین در حوزه های کارآفرینی اجتماعی، بازاریابی اجتماعی و مـسئولیت اجتمـاعی در قبال ارائه خـدمات صادقانه موفق به کسب آن شده است.

رعـدالغدیر هـمواره تلاش می نماید تا با تکیه بر دانـش علمی نـوین و اضـافه کردن ارزش افزوده به نیات و حمایتهای مردمی به شکل کاملا کاربردی و موثر در جهت بهبود کمی و کـیفی حل مـسائل تـوان یـابان در زمینه کارآفرینی اجتماعی گـام بردارد.

-تجهیز و راه اندازی مراکز پیام

-تجهیز و راه اندازی کارگاه خیاطی

-اشتغال توان یابان در زمینه صنایع دستی و هنری

-کاریابی

-خود اشتغالی

فرآیندهایی است که رعدالغدیر در حوزه اشتغال توان یابان بکار گرفته و موفق به ایجاد اشتغال برای بیش از ۸۵۰ نفر از توان یابان شده است.

منابع:

۱-موسسه نیکوکاری رعدالغدیر

۲-جامعه کارآفرینی اصفهان
۳-www.ssir.com